top photo

Εορταστικά Μικράς Ασίας

proedros

Τα αετουδάκια

Τα αετουδάκια (ή αετάκια, αητουδάκια κλπ.) ήταν κουλουράκια για το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι που έπρεπε να τοποθετηθούν μπροστά στο γηραιότερο μέλος της οικογένειας για να ευχηθεί πρώτος:

«Όπως τον αετό, έτσι όμορφα και περήφανα να πετάει κι η φαμελιά μας!», και του φιλούσαν όλοι το χέρι, σεβάσμια.

Συμβόλιζαν τη σύνδεση με το Βυζάντιο. Ο δικέφαλος αετός, με μάτια από γαρύφαλλο, στη ξύλινη σφραγίδα για να αποτυπωθεί στη ζύμη προσέφερε δύναμη στην οικογένεια

Υλικά:

• Μισό κιλό βούτυρο
• Μισό κιλό ζάχαρη
• 1 ποτήρι φρεσκοστυμμένη πορτοκαλάδα
• 1 φλιτζανάκι του καφέ κονιάκ
• 1 κουταλιά της σούπας σόδα
• 2 βανίλιες
• 1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις, ή όσο πάρει
• Μισό χαρτάκι τριμμένο γαρίφαλο
• Γαρύφαλλα ολόκληρα
• 1-2 κρόκους αυγών


Εκτέλεση:

Λιώνουμε το βούτυρο και ανακατεύουμε με το σύρμα τη ζάχαρη, ώσπου να λιώσει. Προσθέτουμε τους κρόκους, το κονιάκ και συνεχίζουμε το χτύπημα. Έπειτα τις βανίλιες, τη σόδα, τη πορτοκαλάδα. Ανακατεύουμε. Προσθέτουμε το κονιάκ, το τριμμένο γαρύφαλλο και ανακατεύουμε.

Κοσκινίζουμε το αλεύρι και σταδιακά το προσθέτουμε, ανακατεύοντας με τα χέρια. Όταν το μείγμα γίνει μία ομοιόμορφη ζύμη, αφαιρούμε μικρά κομμάτια και τα απλώνουμε σε μία επιφάνεια. Πιέζουμε με τη σφραγίδα, αποκόβουμε γύρω γύρω τη ζύμη που περισσεύει και βάζουμε δύο καρφάκια γαρύφαλλου στη θέση των ματιών. Εάν δεν έχουμε σφραγίδα, δίνουμε στα κομμάτια της ζύμης, το σχήμα που επιθυμούμε, προσέχοντας να μην είναι πολύ λεπτή. Τα βάζουμε σε ταψί ή λαμαρίνα αφήνοντας απόσταση ανάμεσα τους, αλείφουμε με χτυπημένο κρόκο αυγού, με πινέλο.

Ψήνουμε στους 180 ° σε προ θερμασμένο φούρνο, περίπου μισή ώρα, μέχρι να ροδίσουν.

(Από τις «Συνταγές της πατρίδας» του Θοδωρή Κοντάρα)


Σμυρναίικα αυγοκαλάμαρα ( δίπλες)

Αγαπημένη γιορτινή συνταγή από τη Σμύρνη, με βασικό συστατικό τα αυγά και σχήμα να θυμίζει το ψητό καλαμαράκι. Τα Χριστουγεννιάτικα αυτά γλυκά γέμιζαν τα σπίτια των Ρωμιών ως τη Καθαρή Δευτέρα.

Υλικά:
• 500 γραμ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 5 αυγά
• Ξύσμα ενός πορτοκαλιού
• Λίγη βανίλια
• Λίγο αλάτι
• 2 κουταλάκια της σούπας ελαιόλαδο
• 2 κουταλάκια της σούπας ζάχαρη
• Μισό κουταλάκι του γλυκού μαγειρική σόδα 

Σιρόπι:
• 800 γραμ. ζάχαρη (κρυσταλλική)
• 800 γραμ. νερό
• Χυμό ενός λεμονιού
• 50 γραμ. μέλι
• 2 ξυλάκια κανέλα

Γαρνίρισμα:
• Μέλι θυμαρίσιο
• Κανέλα σε σκόνη
• Σπασμένα καρύδια

Εκτέλεση:

Κοσκινίζουμε το αλεύρι. Προσθέτουμε το αλάτι, τα αυγά, την βανίλια, το ξύσμα, τη ζάχαρη, το λάδι. Ζυμώνουμε. Αφήνουμε στην άκρη για μία ώρα.

Για το σιρόπι: Βράζουμε για 5 λεπτά, σε κατσαρολάκι, το νερό, τη ζάχαρη, το μέλι, το λεμόνι, την κανέλα.

Χωρίζουμε τη ζύμη σε μικρές μπάλες και με λεπτό πλάστη ανοίγουμε πολύ λεπτές πιτούλες. Με κόφτη οδοντωτό κόβουμε λωρίδες. Με αυτές σχηματίζουμε φιογκάκι, ρολό ή μαντίλι. Τηγανίζουμε σε καυτό λάδι (σπορέλαιο ή ηλιέλαιο), μέχρι να ξανθίσουν. Προτού τα σερβίρουμε, αφήνουμε λίγο σε δίσκο με απορροφητικό χαρτί για να φύγει το πολύ λάδι.

Στο τέλος, περιχύνουμε το σιρόπι, πασπαλίζουμε με καρύδια και κανέλα.

Κάλαντα Μικράς Ασίας

Κάλαντα Ερυθραίας
«Χριστούγεννα -πρωτούγεννα, πρώτη, πρώτη γιορτή του χρόνου.
Εβγάτε νιοι και μάθετε, που ο Χριστός γεννιέται, γεννιέται κι ανατρέφεται, με μέλι και με γάλα. Το μέλι τρων οι άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες, και το μελισσοβότανο, το λούζονται οι κυράδες.
Σ΄ αυτό το σπίτι πούρθαμε, τα ράφια είν’ ασημένια, του χρόνου σα ξανάρθομε, νάναι, μαλαματένια.
Σ’ αυτά τα σπίτια πούρθαμε, πέτρα να μη ραΐσει, κι ο νοικοκύρης κ’ η κερά, χίλια χρόνια να ζήσει.
Πολλά ‘παμε τ’ αφέντη μας, ας πούμε της κεράς μας, κερά ψηλή, κερά λιγνή, κερά καμαροφρύδα,
έχεις και κόρην όμορφη, που δεν έχει ιστορία, μηδέ στη πόλη βρίσκεται, μηδέ στη Καισαρεία.
Έχεις και γιον στα γράμματα, υγιόν εις το ψαλτήρι, να τον αξιώσει ο Θεός, να βάλει πετραχήλι»
 
Χριστουγεννιάτικα κάλαντα της Σμύρνης
«Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας, Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων.
Κερά ψηλή, κερά λιγνή, κερά καμαροφρύδα, κεράμ’ όταν στολίζεσαι να πας στην εκκλησία, έχεις και κόρην έμορφη που δεν έχει ιστορία.
Μηδέ στην πόλη βρίσκεσαι μηδέ στην Καισαρεία, έχεις και γιον στα γράμματα, υγιόν και στο ψαλτήρι, να τον ‘ξιώσει ο Θεός να βάλει πετραχήλι»

Τα κάλαντα των Θεοφανείων

«Σήμερα είν’ τα φώτα και οι φωτισμοί
και χαρές μεγάλες κι αγιασμοί.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθετ’ η κυρά μας η Παναγιά.
Καλημέρα, καλησπέρα καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.
Μαρμαροκολώνα πελεκητή
και τον αϊ-Γιάννη παρακαλεί
αϊ-Γιάννη αφέντη και βαπτιστή
βάφτισε και μένα Θεού παιδί.
Καλημέρα, καλησπέρα καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.
Δύναμαι και θέλω και προσκυνώ
και τον Κύριο μου παρακαλώ
για να ρίξει δροσιά, δροσιά στη γη
να δροστούν οι βρύσες και τα βουνά
να δροστούν οι βρύσες και τα βουνά
να δροστεί κι ο αφέντης με την κυρά.
Καλημέρα, καλησπέρα καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά»

 

Η σφραγίδα με τον δικέφαλο αετό για τα αετουδάκια, Mnimesellinismou.com

Αυγοκαλάμαρα Σμύρνης

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα